Wat Wereld anticonceptiedag ons eigenlijk ook vertelt over de lessen seksuele voorlichting op scholen is echt iets anders dan wat de tegenstanders naar voren brengen. Op Wereld Anticonceptiedag is het goed om daar eens over na te denken.
Natuurlijk is het geen enkel probleem om na te denken over de manier waarop een samenleving wordt ingericht. Bijvoorbeeld over de manier waarop men omgaat met ongewenste zwangerschappen. Niet iedereen gaat daar hetzelfde mee om. Volgens de een moet het leven beschermd worden en is abortus geen optie. Volgens de ander is er sprake van een vrije keuze en is abortus wel een optie. Dat is alleen wanneer er daadwerkelijk sprake is van een zwangerschap. Iedereen weet dat er eerst iets moet gebeuren, wil het komen tot een zwangerschap. Die zwangerschap kan gewenst of ongewenst zijn. Het is afhankelijk van het land of zelfs het deel van het land, hoe daarmee wordt omgegaan. Daarnaast is het zelfs afhankelijk van de achtergrond, afkomst en de religie van de betrokkene hoe daarmee wordt omgegaan. Eigenlijk zijn dit allemaal no brainers. Dit zijn volslagen duidelijke zaken.
Die volslagen duidelijke zaken zijn overigens voer voor discussie, felle debatten en zelfs reden voor protesten. In andere gevallen hebben ze geleid tot het beperken van vrijheden, door aangepaste of aangescherpte wetgeving. Het is de vraag in hoeverre dit geleid heeft tot een verbetering van de lichamelijke- en/of geestelijke gezondheid van de personen om wie het gaat. Denk bijvoorbeeld aan situaties waarbij er sprake was van een medisch probleem of een zedenzaak. Daarnaast gaat bepaalde wetgeving nu eenmaal in tegen een belangrijk beginsel en dat is het zelfbeschikkingsrecht.
Zelfbeschikkingsrecht is ook van toepassing op anticonceptie. Wanneer er sprake is van wederzijdse instemming voor seks, dan zou je zeggen dat het vanzelfsprekend is wanneer er nagedacht wordt over anticonceptie, indien dit van toepassing is. Er zijn natuurlijk altijd scenario’s denkbaar wanneer dit niet relevant is. Dit is geen biologieles, dus die scenario’s hoeven verder geen uitleg.
Het is geen vanzelfsprekendheid. Het is te gemakkelijk om alle zwangerschappen onder jongeren af te schuiven op het idee dat er sprake was van een situatie van onbedachtzaamheid of dat er sprake was van het vergeten. Er zijn situaties denkbaar waarin er de middelen niet beschikbaar zijn. In andere situaties was het de voorlichting die te wensen overliet. Misschien was het een gebrek aan voorlichting, omdat het zo werd bepaald. Omdat vooraf besloten werd dat het in het belang was van de kinderen om dit niet te doen.
Your Life
Nu is het de vraag: Wat is er dan mis met voorlichting?
Regeerprogramma
We verwachten van leraren dat ze werken met onderwijsmethodes die bewezen effectief zijn vanuit de wetenschap en de praktijk en verder politiek neutraal zijn. Daarnaast zetten we in op neutrale en leeftijdsadequate doelen in zowel het basis- als voortgezet onderwijs, bijvoorbeeld waar het gaat om relationele en seksuele vorming. We bevorderen de kwaliteit en het doeltreffende gebruik van toetsen.
Relationele en seksuele vorming omvat dus ook wat we kunnen omschrijven als seksuele voorlichting. Daar valt dus ook het gebruik van anticonceptie onder.
De afgelopen jaren waren het vooral de radicaal rechtse en conservatieve politieke partijen die zich fel hebben verzet tegen de manier waarop scholen aandacht hebben besteed aan deze onderwerpen. Met name de Week van de Lentekriebels kreeg het zwaar te verduren. Hierbij ging het vooral niet meer om de waarheid. Vanuit die gedachte is dit gedeelte opgenomen in het Regeerprogramma. Met het idee dat kinderen een vorm van “bescherming” zouden moeten krijgen tegen alles dat “woke” is en hoort bij de LHBTI+ gemeenschap. Dat laatste is overigens opvallend, want in datzelfde gedeelte over onderwijs staan allerlei mooie plannen over hoe de LHBTI’ers beschermd moeten worden. Het lijkt erop dat het mag, alleen niet te veel. Daarnaast speelt een sentiment mee. Namelijk het idee dat haat richting LHBTI’ers vooral komt van een kant in de samenleving. Dat zou komen vanuit extreem religieuze hoek en dan eigenlijk de islam. Nergens rept men over de eigen beweringen, uitspraken en veroordelingen van de LHBTI+ gemeenschap.
Nederland is niet het enige land in de wereld waar men bezig is om kinderen te “beschermen.” Andere landen gaan daarin nog veel verder. Denk aan bepaalde staten in de Verenigde Staten, Polen, Hongarije, Italië en natuurlijk Rusland. Centraal hierin staan bepaalde “kernwaarden” en daar hoort anticonceptie eigenlijk niet bij. Seksuele voorlichting overigens ook niet.
Seksuele voorlichting is van cruciaal belang voor de ontwikkeling van jongeren. Het biedt hen de kennis en vaardigheden die nodig zijn om weloverwogen beslissingen te nemen over hun seksuele gezondheid en relaties. Goede voorlichting helpt bij het voorkomen van ongewenste (tiener)zwangerschappen en het verspreiden van seksueel overdraagbare aandoeningen (SOA’s). Daarnaast bevordert het respectvolle en gezonde relaties.
Op Wereld Anticonceptiedag gaat het echt niet alleen maar om hoe je een condoom om moet doen. Het gaat om keuzes die gemaakt worden. Hoe krijgen meer mensen vrije toegang tot anticonceptiemiddelen. Met mensen worden ook kinderen die seksueel actief kunnen zijn bedoeld. Dat is nu eenmaal de realiteit. Daarover moeilijk doen en het niet willen erkennen is je verschuilen voor de waarheid.
Niet politiek neutraal onderwijs geven is een vreemd iets. Wie controleert dit? Is er een commissie die dit uiteindelijk gaat toetsen en hoe ziet deze commissie eruit? Hoe onafhankelijk zal die zijn en wat zal de motivatie van die commissie uiteindelijk zijn? Krijgen we Amerikaanse toestanden, waarbij ook een zwarte lijst met verboden boeken en ander lesmateriaal geïntroduceerd gaat worden? Zo ja, worden de biologieboeken dan zo aangepast dat er geen onderdeel meer is opgenomen over bijvoorbeeld voorplanting?
Wanneer dit alles gaat plaatsvinden, in hoeverre is er dan nog sprake van een politieke neutraliteit in het onderwijs? Dit zijn niet alleen zaken waarover eens goed nagedacht moet worden. Niet alleen op Wereld Anticonceptiedag. Ook op andere dagen is het goed om over dit soort zaken na te denken.
