Het gaat verder dan alleen maar regenbogen en laten zien dat je bent. Daarnaast is het geen kwestie van dwingen en opdringen. De dag die we in Nederland kennen als Paarse Vrijdag is ontleend aan een internationale dag. Omdat het nog steeds niet duidelijk is voor iedereen, nog een keer: Wat is het belang van Paarse Vrijdag?
Dit artikel verscheen eerder op de website van De Goede Huisvader en daarna Harm Jagerman. Artigenda heeft dit artikel overgenomen en waar nodig gewijzigd en geactualiseerd.
Solidariteit, niet "opdringen"
Het is nog altijd niet duidelijk voor iedereen, vandaar dat het goed is om er meteen maar mee te beginnen. Paarse Vrijdag is er voor de solidariteit, niet voor het “opdringen.” Het is bijzonder om dit als een soort disclaimer te moeten vermelden, wanneer het gaat om LHBTI+ gerelateerde evenementen of dagen. Het is voor sommigen nog steeds niet duidelijk dat de LHBTI+ gemeenschap soms met reden aandacht vraagt om zaken te veranderen. Bijvoorbeeld omdat er sprake is van een gebrek aan acceptatie of omdat er sprake is van onveilige situaties.
Spirit Day
Dat zijn juist zaken die op een dag als Paarse Vrijdag centraal staan. Samen met pesten, discriminatie en geweld. Die dag kwam voort uit een internationaal initiatief en dat was Spirit Day. Het zijn beide dagen om jongeren te ondersteunen. Vandaar de kleur paars. Met behulp van die kleur is het mogelijk om solidariteit te tonen op die dag. Van oudsher is het een dag die gerelateerd is aan de onderwijssector, al doen ook bedrijven inmiddels mee aan de dag.
Aan Spirit Day en Paarse Vrijdag doen sinds 2010 ieder jaar meer onderwijsorganisaties mee. Dan kom je uit op de vraag wat het belang precies is van deze dag.
Respect en verdraagzaamheid zijn verbonden aan solidariteit. Pesten hoort niet bij respect en verdraagzaamheid. Gevoelens van onveiligheid, depressie en het gevoel hebben buitengesloten te worden horen er ook niet bij. Andere negatieve gevoelens, zoals discriminatie horen er zeker niet bij. Toch is dit de realiteit. Een realiteit die ervoor zorgt dat niet iedereen zich veilig voelt op de school of onderwijsinstelling.
De realiteit is dat het niet alleen bij pesten, buitensluiten of discriminatie blijft. Het kan nog erger. Geweld. Dit komt niet alleen voor bij volwassenen. Ook kinderen kunnen hier slachtoffer van worden en de aanleiding hiervoor kan seksuele oriëntatie of genderidentiteit zijn.
Geschiedenis
Solidariteit en de erkenning dat er meer is dan alleen het pesten, buitensluiten en discriminatie waren de elementen die geleid hebben tot het ontstaan van Spirit Day. Zonder Spirit Day was er misschien nooit nagedacht over Paarse Vrijdag. Paarse Vrijdag is het Nederlandse antwoord op Spirit Day.
Spirit Day ontstond niet zonder reden. De naam is een verwijzing naar de paarse kleur in de Pride Vlag (Pride Flag). De kleur staat voor spirit, dus karakter of levenskracht. Afhankelijk welke betekenis je belangrijk vindt. Het was dus een zeer bewuste keuze om juist die naam aan te houden voor deze dag. Daarvoor mogen we Brittany McMillan uit Canada bedanken. Ze was onder de indruk geraakt van de zelfmoorden van verschillende jongeren uit Noord-Amerika. Hoewel die jongeren elkaar niet kenden, was er wel een overeenkomst: de jongeren pleegden zelfmoord omdat ze allemaal te maken kregen met pesterijen, buitensluiting en discriminatie. Op zo’n manier dat ze geen andere uitweg meer zagen dan het beëindigen van hun levens.
Voor McMillan was dit een moment waarop het genoeg was. Waarop er een vuist gemaakt moest worden. Niet alleen door de gemeenschap zelf. Ook door mensen van buiten de gemeenschap. Dat er geen ruimte is voor het pesten, buitensluiten of discrimineren op basis van wie je bent of wat je bent. Dat dit nooit een reden mag zijn voor bepaald gedrag of geweld.
Van Spirit Day naar Paarse Vrijdag
Spirit Day valt in dezelfde maand als Coming Out Day. Spirit Day vindt plaats op de derde donderdag van oktober. Daarom werd besloten om Paarse Vrijdag, het Nederlandse alternatief, plaats te laten vinden op een andere dag. Die Paarse Vrijdag is een idee van een leerling van een scholengemeenschap in Friesland (Piter Jelles). Dit idee werd ondersteund door de Gender & Sexuality Alliance (GSA) en COC Nederland. De organisatie van de dag werd daarna overgenomen door deze organisaties. Het GSA Netwerk in Nederland wordt mede mogelijk gemaakt door COC Nederland.
De informatie over Paarse Vrijdag via het GSA Netwerk is te vinden via deze link. De informatie op deze pagina is alleen niet actueel. Wel is het mogelijk om informatiemateriaal te bestellen voor Paarse Vrijdag.
Paarse Manifest
Speciaal voor hogescholen en universiteiten is er het Paars Manifest. In dit manifest staan belangrijke punten die ervoor moeten zorgen dat er daadwerkelijk wat gedaan wordt om een veilig onderwijsklimaat te creëren. Inclusiviteit en ondersteuning zijn hierbij belangrijke elementen. Eigenlijk zijn dit de basiselementen waarop dit manifest leunt.
Het belang van Paarse Vrijdag
Wat is nu het belang van Paarse Vrijdag? Het is in ieder geval niet een dag waarop iets door de gemeenschap zelf opgedrongen wordt, zoals sommigen denken. Het is juist een dag solidariteit te tonen. Om te laten zien dat er grenzen zijn. Dat heeft niets te maken met “indoctrinatie” of iets op willen leggen, zoals wel eens gesuggereerd wordt. Zolang die suggesties worden gedaan, is een dag als Paarse Vrijdag juist nodig. Het zijn niet alleen volwassenen die dit soort woorden herhalen. Ook kinderen en jongeren herhalen dit soort woorden. Op onderwijsinstellingen. Die woorden kunnen ervoor zorgen dat er sprake is van een onveilig klimaat voor LHBTI’ers. Dat maakt Paarse Vrijdag dus noodzakelijk. Er moeten nog veel stappen gezet worden om veiligheid te garanderen of te realiseren. Laten we hopen dat er een moment komt dat Paarse Vrijdag ingezet kan worden voor een ander doeleinde. Dat is namelijk het moment waarop scholen en onderwijsinstellingen echt veilig zijn.
