"Compleet overzicht"
Over het oorspronkelijke artikel
Het oorspronkelijke artikel verscheen in 2021 met slechts enkele vlaggen. Bovendien bevatte dat artikel een aantal vlaggen die op dat moment veel aandacht kregen, vooral online. Later zou blijken dat deze aandacht aanzienlijk minder zou zijn. De basis is nog steeds het artikel uit 2021, de Pride Walk van destijds en de indruk die dat evenement achterliet. Dat was op 7 augustus 2021 en de auteur van destijds was dezelfde als nu: Harm Jagerman.
"Op 7 augustus 2021 gingen we naar de Pride Walk in Amsterdam. Door de COVID-maatregelen was alles een beetje anders dat jaar. De Pride Week was aangepast. De Pride Walk ging welk door. Tijdens de wandeling door Amsterdam zag ik veel verschillende vlaggen en sommige ervan herkende ik niet. Voor mij als ouder was het een reden om eens uit te zoeken welke vlaggen er nu precies zijn. Dit leidde tot een artikel dat ik publiceerde in 2021. In januari 2023 heb ik dit artikel op enkele punten aangepast aan de actualiteit."
Over de Pride Walk
In 2021 was Pride Amsterdam nog niet gescheiden zoals dit nu wel het geval is. In 2023 werd besloten om de Pride van Amsterdam te scheiden. Het eerste gedeelte, met de Pride Walk, werd vanaf dan georganiseerd door Queer Amsterdam en het tweede gedeelte, met onder andere de Canal Parade, door Pride Amsterdam. Nieuw was de Pride Walk overigens niet, want die vond al plaats sinds 2012 in Amsterdam. De Pride Walks vinden overal ter wereld plaats. Ze zijn verbonden aan de Prides. Die vinden plaats met een goede reden. Ze zijn er als onderdeel van de Pride-evenementen. De manifestaties van de LHBTI+ gemeenschap. Anders dan wat sommigen denken gaat het niet om “opdringen” of “indocrinatie.” Het gaat hier om de herdenking van de Stonewall Uprising (Stonewall Riots of Stonewall Rellen), die plaatsvonden tussen 28 juni en 3 juli 1969. Ze waren gericht tegen bezoekers van de Stonewall Inn, die zich in Greenwich Village bevond. Het ging hier om een bar voor de LHBTI+ gemeenschap, die door de New Yorkse politie binnen werd gevallen.
Waarmee het begon
De oorspronkelijke Pride Flag
Nog altijd is dit een vlag voor de gehele gemeenschap, net zoals dit toen het geval was. De vlag werd speciaal door Baker ontworpen voor de Gay Pride Parade van San Francisco in 1979. Meteen nadat hij de vlag had ontworpen deed zich een probleem voor. Dat had te maken met de kleur roze in de vlag.
De kleur roze was logisch. Tijdens een van de meest gruwelijke perioden uit de wereldgeschiedenis, werd deze kleur ook gebruikt om mannen te onderscheiden. Toen werden ze gedwongen om een roze symbool te dragen wanneer ze biseksueel of homoseksueel waren en hiervoor verantwoordelijk waren de nazi’s. Dit symbool droegen ze in concentratiekampen op de kampkleding. Was iemand joods, dan kon dit symbool gecombineerd worden met het gele symbool.
Lesbiennes kregen geen roze driehoek. Ze kregen de zwarte driehoek, omdat hun seksuele oriëntatie beschouwd werd als asociaal. De zwarte driehoek voor de asocialen bevatte een breed scala aan personen die door de nazi’s beschouwd werden als “vijanden” van het Derde Rijk. Vrouwen waren in de optiek van de nazi’s goed voor het gezin, de voortplanting en het kon niet bestaan dat ze zelfbeschikking hadden over hun eigen seksuele oriëntatie.
Betekenis van de originele vlag
De door Baker gemaakte originele vlag had de volgende betekenis:
- Roze: seks.
- Rood: leven.
- Oranje: geneeskracht.
- Geel: zonlicht.
- Turquiose: magie.
- Paars: sereenheid.
- Violet: karakter or spiritualiteit.
Inspiratie
De inspiratie haalde Baker uit een al bestaande vlag, waarschijnlijk. Al was hij hier nooit duidelijk over. Volgens anderen zou hij inspiratie gehaald hebben uit het liedje “Over the Rainbow,” uit “The Wizard of Oz.” Dit liedje werd gezongen door Judy Garland (10 juni 1922 – 22 juni 1969). Zelf zou hij dit later weerleggen. Niet dit liedje, maar het liedje “She’s a Rainbow” van The Rolling Stones uit 1967 kwam meer in de buurt als het om inspiratie ging. Dat was alleen muziek. Het ontwerp zelf was gebaseerd op The Brotherhood Flag. Die vlag was in de jaren zestig erg populair onder hippies. Dit terwijl de vlag zelf al in 1938 ontworpen was.
De moord op Harvey Milk
Tweede ontwerp
Tijdens het op grote schaal fabriceren van de vlaggen bleek dat het lastig was om de kleur roze te maken. Daarom kwam de kleur te vervallen.
Na deze aanpassing was het nog niet klaar, want er kwam een nieuwe kleur voor in de plaats, blauw. Dit omdat de kleur turquoise moeilijker te produceren bleek.
Betekenis Pride Flag na 1979
De Pride Flag kreeg na 1979 een nieuwe betekenis en tot op de dag van vandaag is deze:
- Rood: leven.
- Oranje: geneeskracht.
- Geel: zonlicht.
- Groen: Natuur.
- Indigo/blauw: harmonie/sereniteit.
- Violet: karakter or spiritualiteit.
Een vlag voor de gemeenschap
Lange tijd was de in 1979 aangepaste Pride Flag dé vlag voor de gemeenschap. Voor iedereen en wereldwijd. Dit zou langzaam aan veranderen. Er ontstonden vlaggen die stonden voor seksuele oriëntatie en vlaggen voor genderidentiteit. Dat was lang voordat men sprak over afkortingen zoals men vandaag de dag doet. Welke afkorting je ook gebruikt, LGBTQIA+, LHBTI+, LHBTIQ+ of welke afkorting dan ook. Er was een tijd dat men deze afkortingen niet gebruikte. Dat was eigenlijk ook zo met de vlaggen. Er was een tijd dat er een vlag was en daarmee was het klaar. Pas later kwamen er nieuwe vlaggen bij. Dat niet alleen, want er werd ook nagedacht over de Pride Flag zelf. Hoe kon men deze vlag, die de gehele gemeenschap moet vertegenwoordigen, meer inclusief maken? Dit zijn allemaal ontwikkelingen die voortdurend gaande zijn. Anders dan bij vlaggen die landen vertegenwoordigen houdt dit niet op.
Waarom stopt dit niet?
Vergeet niet dat vlaggen van landen een heel ander soort vlaggen zijn dan die over groepen personen gaan. Aangezien we te maken hebben met dynamiek en de manier hoe personen denken, uiting geven aan bepaalde zaken en expressie geven, is dit iets dat in bepaalde gevallen niet te stoppen is. Bovendien heb je te maken met natuurlijke ontwikkelingen. Waarbij mensen voortdurend kritisch zijn. Het bijkomende voordeel is dat het een mooi palet opgeleverd heeft van vlaggen die vallen onder de regenboog. Dat is ook een manier om het te bekijken.
Meer informatie over de Pride Flag van Gilbert Baker
Over de afkortingen
Laten we het eens even hebben over de afkortingen. De tijd namelijk dat je sprak over alleen homo’s en lebiennes is echt voorbij. Sterker nog, dat is not done. Zoiets kan niet! Dat gaat over seksuele oriëntatie. Er is meer dan alleen het lichamelijke. Vandaar dat als het om de afkortingen gaat je rekening moet houden met meer.
Waar je niet mee wegkomt
Waar je ook niet mee wegkomt zijn uitspraken als “Ik weet het niet” of “Het is ingewikkeld.” Dat is het niet. De gemeenschap waar het om gaat vraagt aandacht voor acceptatie en emancipatie. Om zo een einde te maken aan zaken als buitensluiting, discriminatie en geweld. Wanneer dat onvoldoende duidelijk is, dan is het tijd dat meer daarover leest of bekijkt.
De afkorting die je gebruikt verwijst naar “een gemeenschap.” Let hier op het gebruik van de aanhalingstekens. Strikt genomen is er geen een soort gemeenschap. Het is niet zo dat er sprake is van een geheel. Het gaat om verschillende personen, die je rekent tot de gemeenschap. Toch weer dat woord, gemeenschap. Een gemeenschap doet vermoeden dat iedereen elkaar kent, iedereen bij elkaar in de buurt woont. Dat soort zaken. Zo werkt het niet. Het gaat om een gemeenschap van personen, wereldwijd, op basis van genderidentiteit en/of seksuele oriëntatie of zelfs op basis van bepaalde voorkeuren.
Daar zijn verschillende afkortingen voor. De bekendste afkorting is de Engelse afkorting: LGBTQIA+ en de Nederlandse versie daarvan is niet eenduidig. De een gebruikt LHBTIQ+ en de ander, zoals op deze website, LHBTI+.
Maakt het uit welke afkorting?
Het maakt uit welke afkorting je gebruikt. Een afkorting als holebi – homo, lesbi, bi – is een verouderde afkorting. Daarnaast is de afkorting LGB een zeer negatieve afkorting. Deze afkorting laat bewust letters weg. Deze afkorting wordt gebruikt door tegenstanders van trans- en non binaire personen. Dus ja, het gebruik van de afkorting maakt uit!
Nu is de vraag waar de letters precies voor staan. Over de meeste letters bestaat duidelijkheid. In sommige gevallen bestaat over bepaalde letters discussie of kunnen bepaalde letters. Waar staan deze letters dan voor?
- L - Lesbisch
- H - Homo
- B - Biseksueel
- T - Transgender
- Q - Queer of questioning
- I - Intersekse
- A - Aseksueel, aromantiek of Allies1
- P - Panseksueel
De plus (+) staat dan voor alle genderidentiteiten of seksuele oriëntaties die niet vermeld staan.
- L - Lesbisch
- H - Homo
- B - Biseksueel
- T - Transgender
- I - Intersekse
De plus (+) staat dan voor alle genderidentiteiten of seksuele oriëntaties die niet vermeld staan.
- L - Lesbian
- G - Gay
- B - Bisexual
- T - Transgender
- Q - Queer/questioning
- I - Intersex
- A - Asexual/Aromantic
De plus (+) staat dan voor alle genderidentiteiten of seksuele oriëntaties die niet vermeld staan.
Variaties op de originele Pride Flag
The Progess Pride Flag
Het ontwerp kreeg veel bekendheid via social media. Dit zorgde voor veel lof en kritiek. Was hiermee de al bestaande vlag overbodig geworden? Dat hoefde niet zo te zijn. Ook vandaag nog zie je deze vlag gewoon nog terug. Als het om de Progress Flag gaat heeft ook deze vlag een ontwikkeling doorgemaakt. Er was kritiek op de vlag als het om inclusie ging.
Global Inclusive Pride Flag
Meer over de Progress Pride Flag & de Global Inclusive Pride Flag
Queer Pride Flag
De eerste versie, uit 2015 wijkt af van de versie van 2016. Laten we eerst eens kijken naar de betekenis van de vlag zoals die het bekendst is:
- Zwart: de aseksuele, aromantische en agender gemeenschappen.
- Blauw: aantrekkingskracht van hetzelfde geslacht.
- Groen: non binaire en gender non-conforme personen.
- Wit: aseksuele, aromantische en agendergemeenschappen.
- Oranje: Non binaire en gender non-conforme personen.
- Roze: aantrekkingskracht van hetzelfde geslacht.
Dan nu de andere vlag.
De keuze voor de kleuren van deze vlag is logisch. Het gaat om kleuren die beschouwd worden als Queer kleuren. Dat geldt in ieder geval voor de kleur voor lavendel. Wit werd gekozen omdat dit eigenlijk geen kleur is en daarmee alle kleuren van de regenboog bevat. De vorm is geen rechte vorm, wederom een bewuste keuze. Een alternatief ontwerp met een witte achtergrond werd op 5 oktober 2026 gepresenteerd door Bizexuals. Naast de weerstand tegen de witte achtergrond, was de weerstand er tegen de driehoeken. De ‘chevrons’ werden geassocieerd met militairisme en riepen associaties op met een vorm van radicalisme.
Meer informatie over de Queer Pride Flag
Verdere ontwikkelingen
Er zijn meer ontwikkelingen geweest dan alleen de bekende aanpassingen van de Pride Flag. Wat te denken van de Social Justice Pride Flag uit 2018? Die vlag werd ontworpen door iemand die de volgende omschrijving hanteert via het blog platform Medium:
I am a Diversity, Equity & Inclusion Strategist. Trainer and Coach.
In hoeverre de vlag uit 2021 een definitieve vlag zal zijn is niet duidelijk. Wat wel duidelijk is: het aantal vlaggen van de regenboog is iets dynamisch. Dat is dan ook de reden waarom dit artikel is ingedeeld is in verschillende delen sinds de update van 2024. In het eerste deel aandacht voor de identiteitsvlaggen. In het tweede deel aandacht voor de vlaggen die horen bij seksuele oriëntatie. Dit zorgt ervoor dat de artikelen sneller geladen worden, dankzij de hoeveelheid afbeeldingen.
Over de andere delen
Over deze serie
De inleiding, met de geschiedenis over het ontstaan van de originele Pride Flag van Gilbert Baker en de ontwikkelingen die daarna volgden.
Wat is een identiteitsvlag en welke vlaggen bestaan er zoal? Het overzicht is verre van compleet en daarvoor is een goede reden.
Welke vlaggen op basis van seksuele oriëntatie zijn er zoal? Ook dit overzicht is verre van compleet.
Alles over MOGAI, Pocket Gender, Xenogender en andere belangrijke zaken.