Artigenda
Wintertijd (standaardtijd)
Wanneer: jaarlijks, de laatste nacht van zaterdag op zondag van oktober.
Het is misschien een van de meest besproken of meest bediscussieerde wijzigingen die we jaarlijks te verwerken krijgen: wintertijd. Dat valt natuurlijk ook te zeggen over de zomertijd, die plaatsvindt in het laatste nacht van zaterdag op zondag van maart. Wintertijd of standaardtijd zorgt ervoor dat de klok een uur terug gaat.
Twee keer per jaar verzetten we de klok en dat gebeurt altijd in het weekend. In maart gaat de klok vooruit en oktober gaat de klok achteruit. Het gaat om zomertijd en wintertijd.
Tijd is een constante in ons leven, maar de manier waarop we het meten en ons aanpassen aan het verloop ervan kan sterk variëren, afhankelijk van waar we ons in de wereld bevinden. In het hart van Europa houden Nederland en de omliggende Centraal-Europese landen zich aan een tijdmeetsysteem dat bekend staat als Midden-Europese Tijd (CET) tijdens de wintermaanden en Midden-Europese Zomertijd (CEST) in de zomer.
Het concept van CET en CEST
Midden-Europese Tijd is de tijdzone die één uur voorloopt op de Gecoördineerde Universele Tijd (UTC+1). Het wordt gebruikt door veel landen in Europa, waaronder Nederland, dat geografisch gezien aan de westelijke rand van de Midden-Europese Tijdzone ligt. Deze tijdstandaard is cruciaal voor het synchroniseren van economische, sociale en communicatieactiviteiten tussen verschillende naties.
Wanneer de zomertijd (DST) van kracht wordt, meestal van de laatste zondag in maart tot de laatste zondag in oktober, worden de klokken een uur vooruit gezet naar Midden-Europese Zomertijd (CEST), wat twee uur voorloopt op UTC (UTC+2). Deze verschuiving is bedoeld om beter gebruik te maken van het daglicht tijdens de avonden van de langere zomerdagen.
Historische context
Het concept van zomertijd werd voor het eerst voorgesteld door George Vernon Hudson in 1895 en werd later door verschillende landen aangenomen tijdens de Eerste Wereldoorlog om kolen te besparen. Nederland past zijn klok aan op de laatste zondag van maart en de laatste zondag van oktober sinds 1977, in overeenstemming met de richtlijn van de Europese Unie over zomertijd.
Nederland
In Nederland vindt de overgang van CEST naar CET plaats in het laatste weekend van oktober. Dat gebeurt op een specifiek tijdstip: om drie uur ’s nachts worden de klokken een uur teruggezet naar 2:00 uur lokale standaardtijd. Dit markeert het einde van de zomertijd voor dat jaar en een terugkeer naar de standaardtijd. De verandering betekent dat zonsopgang en zonsondergang ongeveer een uur eerder zullen plaatsvinden dan de dag ervoor, wat resulteert in meer licht in de ochtend en minder in de avond.
Discussie
De praktijk van het twee keer per jaar aanpassen van de klok is een onderwerp van discussie. Voorstanders beweren dat het energie bespaart, buitenactiviteiten in de avond bevordert en gunstig is voor de fysieke en psychologische gezondheid. Critici wijzen echter op de verstoring van het menselijke circadiaanse ritme, een verhoogd risico op hartaanvallen en de verwaarloosbare energiebesparing als redenen om de praktijk af te schaffen.
De toekomst van tjdmeting in Europa
Het Europees Parlement stemde in 2019 voor het verwijderen van de praktijk van zomertijd tegen 2021. Echter, tot 2024 is de richtlijn niet geïmplementeerd en landen zoals Nederland blijven hun klokken aanpassen. De toekomst van tijdmeting in Europa blijft onzeker, met voortdurende discussies over de potentiële voordelen en nadelen van het afschaffen van zomertijdaanpassingen.
Meer informatie
Op de website van de Rijksoverheid is meer informatie over dit onderwerp te vinden. De status van de EU-brede aanpassing over de tijdmeting is terug te vinden via de website van de Europese Commissie.
