Artigenda
Wereld Pastadag
Wanneer: jaarlijks, 25 oktober..
Op 25 oktober is het tijd om je te verdiepen in de wereld van het deegwaar waar de Italianen het meest trots op zijn: pasta. Dan is het Wereld Pastadag. Een dag die er is sinds eind jaren negentig. Pasta zelf is er natuurlijk al veel langer en de oorsprong ervan komt – verrassend genoeg – eigenlijk helemaal niet uit Italië.
Laat het vooral de pret niet bederven. Het is wel goed om te weten dat pasta eigenlijk een gevolg is van de noedels of knödels. Dat laatste woord is belangrijk, want bij noedels denk je meteen aan een Aziatisch gerecht. Knödels daarentegen zijn terug te voeren op de Noord- en Oost-Europese keuken. Toch mag de invloed van de Aziatische keuken niet onderschat worden met bami bijvoorbeeld. Via de handelsroutes kwamen Italianen daarmee in aanraking. Eigenlijk op een zelfde manier als dat wij vervolgens in aanraking kwamen met pasta. Niet voordat de Italiaanse immigranten in de VS pasta daar ‘groot’ maakten natuurlijk.
Pasta in Nederland
De komst van pasta in Nederland vond plaats aan het begin van de negentiende eeuw, zij het mondjesmaat. Pas in de twintigste eeuw werd het gebruikelijker om Italiaanse gerechten ‘na te maken.’ Dit hield in dat men delen van recepten overnam en bepaalde delen verving door Nederlandse etenswaren. Later zou men juist gaan voor een meer authentieke benadering. Toch bleef het allemaal nog erg Nederlands. Men koos ervoor de pasta in eigen land te produceren. De eerste producent Honig begon in 1920 met de productie van vermicelli en daarna macaroni op basis van zachte tarwe. Het zou tot aan de jaren zeventig duren, toen er pizzarestaurants in het straatbeeld verschenen, voordat de eerst ‘echt’ Italiaanse merken in Nederland op de markt kwamen. Nog steeds waren het voornamelijk Nederlandse merken die de boventoon voerden.
Bertolli
In andere gevallen denken we juist dat het gaat om echte Italiaanse bedrijven, terwijl dit helemaal niet zo hoeft te zijn. Neem nu het bedrijf Bertolli. Nu is het wel zo dat Bertolli tot aan 1972 een volwaardig Italiaans bedrijf was. Dit bedrijf werd in het midden van de negentiende eeuw opgericht. Wie had kunnen denken dat na allerlei overnames dit authentieke familiebedrijf in handen zou komen van Unilever? Dat niet alleen, want wat bleek: na de aankoop door Unilever in 1993 werden wel heel bijzondere beslissingen genomen. Unilever wilde het bedrijf laten groeien tot een internationaal merk, maar besloot ondertussen dat het avontuur een einde had. Dat was in 2008. Je kunt de vraag stellen in hoeverre Bertolli vandaag de dag nog steeds ‘echt’ Italiaans is. Het bedrijf kwam in handen van Grupo SOS uit Spanje. Daarmee zou het bedrijf niet noodzakelijkerwijs aan authenticiteit in hoeven te boeten, maar er gebeurde meer. Unilever besloot verder om de Noord-Amerikaanse divisie te verkopen aan de Japanse Mizkan Group (2014). Onder de naam Upfield werden vanaf 2018 de “Cooking, Baking and Spread” producten van Unilever verkocht. Daar behoorden ook de overige producten van Bertolli. De nieuwe eigenaar was KKR Investments, een Amerikaanse investeringsmaatschappij. In 2021 besloot Unilever om de Europese productie van pesto en pastasauzen die men nog in beheer had te verkopen aan Enrico-Glasbest, een Nederlandse handelsfirma.
Twee hoofdsoorten
Inmiddels is pasta net zo gewoon geworden als andere gerechten die ooit bijzonder waren. Neem nu de Chinese keuken of de Indische keuken. Net zoals voor deze keukens geldt voor pasta dat je dit zelf kunt maken. Je kunt er ook voor kiezen om anderen het voor je te laten maken. Het bestellen van pasta is geen probleem en de keuze is zeer uitgebreid. Dat heeft natuurlijk te maken met de verschillende soorten pasta. Toch zijn er eigenlijk maar twee hoofdsoorten te onderscheiden. De gedroogde pasta of pasta secca (pastascutta) en de verse pasta (pasta fresca). Wordt er ei gebruikt in een gedroogde pasta, wat overigens niet de standaard is, dan spreek je van een pasta secca all‘uovo. Voor verse pasta geldt overigens ook: deze pasta hoeft niet perse bereid te zijn met ei.
Gaat het om vorm, dan is er geen standaard. Pasta kent vele vormen. Penne, rigatoni, cannelloni, farfalle… noem maar op. Ieder met een eigen vorm en soms een eigen patroon zelfs. Wat wel overeenkomstig is: er is water nodig om de pasta gaar te koken en daarna te kunnen eten.
Wat de keuze ook is: zelf maken, bestellen of een maaltijd in een restaurant, je kunt dit doen op de dag die we kennen als Wereld Pastadag. De kans is aanzienlijk dat je dit op een andere dag ook gaat doen. Op deze dag is het misschien een extra goede reden om het juist te doen.
