Artigenda
Oudejaarsavond
Wanneer: jaarlijks, 31 december. 18.00 uur - 23:59 uur.
Oudejaarsavond is de periode tussen zes uur ’s avonds en twaalf uur ’s avonds op 31 december. Dit is de laatste avond van het jaar, gevolgd door Oudejaarsnacht. Oudejaarsnacht volgt Oudejaarsdag op. Oudejaarsavond, Oudejaarsnacht, Nieuwjaarsnacht en Nieuwjaarsdag noemt men ook wel Oud en Nieuw.
Oudejaarsavond is ook wel bekend als Silvesteravond en het is de laatste avond van het jaar. Samen met Oudejaarsdag, Nieuwjaarsnacht en Nieuwjaarsdag, vormt deze avond de overgang naar het nieuwe jaar. Eigenlijk is deze avond voor iedereen wel bekend.
Oorsprong en tradities
De geschiedenis van Oudejaarsavond gaat ver terug in de tijd. De oorsprong van de avond is niet precies bekend. Het vermoeden bestaat dat we daarvoor terug moeten gaan tot duizenden jaren geleden. De viering is niet terug te voeren tot een cultuur. Verschillende volkeren hebben de avond een eigen betekenis gegeven aan de laatste avond van het jaar. Wel hadden ze allemaal hun eigen tradities die gekoppeld waren aan die laatste avond.
Babyloniërs, Germanen en Romeinen
Vermoedelijk waren de Babyloniërs de eersten die aandacht hebben besteed aan de laatste avond van het jaar. Dat was alleen niet op 31 december. Vergeet niet dat hun kalender er anders uitzag. Dat gold voor meer culturen uit het verleden. Vaak werd de overgang naar een nieuw jaar gekoppeld aan het lenteseizoen. Men nam dan afscheid van de winter. Omdat de Babyloniërs eigenlijk de lente verwelkomden, stonden de festiviteiten in het teken van vruchtbaarheid en hernieuwing.
De Germanen gaven de Romeinen uiteindelijk hun inspiratie voor de eindejaarsfeesten. Het ging er vooral om dat er aan het einde van het jaar goden geëerd moesten worden.
"Heidense rituelen"
De Rooms-katholieke kerk had natuurlijk helemaal niets met dit soort “heidense rituelen.” Het nadeel dat in de eerste eeuwen na de jaartelling mensen rond de jaarwisseling nog steeds overgingen tot feesten die voor de kerkbestuurders in het Vaticaan golden als “heidense rirtuelen.” Daar moest dus een einde aan komen.
De avond kreeg de naam Silvesteravond en niet zonder reden. De naam is een vernoeming naar paus Silvester. Het is niet precies bekend wanneer deze paus is geboren, wel is bekend dat hij op 31 december 335 is overleden. Men deed er alles aan om de oorspronkelijke vieringen uit te bannen. Bijvoorbeeld door kerkdiensten te organiseren en de kerkklokken na twaalf uur te luiden. Later volgden andere rituelen, alleen die hadden weinig met religie te maken.
Per land verschillend
Er is geen standaard viering van Oudejaarsavond. Per land is de viering verschillend. Dat niet alleen. Ook per bevolkingsgroep is de viering verschillend. Volgens traditie brengt men de laatste avond van het jaar door met familie en vrienden. Dat geldt niet voor iedereen. Anderen kiezen er juist voor om andere vormen van vermaak op te zoeken.
Tradities?
De vraag is natuurlijk, zeker wanneer het om Oudejaarsavond en Nieuwjaarsnacht gaat, wat zijn tradities? Dit is een belangrijke vraag. Oudejaarsavond is een avond waarop ook vuurwerk afgestoken wordt. Dat zorgt voor een discussie over een eventuele traditie. De vuurwerktraditie is niet heel oud. Niet als het gaat om het consumentenvuurwerk. Die dateert uit de jaren zeventig. Meer hierover lees je in dit artikel.
