Artigenda
Internationale Vertaaldag
Wanneer: jaarlijks, 30 september.
De Verenigde Naties (VN) hebben 30 september uitgeroepen tot Internationale Vertaaldag (Engels: International Translation Day). De dag staat in het teken van de belangrijke werkzaamheden van vertalers wereldwijd en de uitdagingen van dit werk. Deze dag valt samen met de sterfdag van Sint-Hiëronymus, beschermheilige van vertalers en verantwoordelijk voor de eerste vertaling van de bijbel naar het Latijn.
Bron: Wikimedia Commons.
Wie was Sint-Hiëronymus?
Hiëronymus van Stridon, Eusebius Sophronius Hiëronymus of Sint-Hiëronymus (ergens tussen 342 en 347 – 30 september 420), was een van de eerste bekende christelijke theologen en vertalers. Hij werd geboren in Stridon, een plaatsje dat zich in de Romeinse provincie Dalmatia (Dalmatiae) bevond. Vandaag de dag zou het gaan om Slovenië. Sint-Hiërnonymus werd vooral bekend door zijn vertaling van de bijbel van het Hebreeuws naar het Latijn, bekend als de Editio Vulgata (het Vulgaat). Het was paus Damasus I (ong. 305 – 11 december 384) die de opdracht gaf tot de vertaling naar het Latijn in 382. De vertaling zou later de standaard worden binnen de Katholieke Kerk, gedurende een millennium.
De vertaling van Stridon speelde een belangrijke rol bij het toegankelijk maken van de Schriften voor een breder publiek en bij de vorming van het westerse christendom.
Oorsprong van de dag
Het idee om een Internationale Vertaaldag te vieren werd voor het eerst voorgesteld door de Internationale Federatie van Vertalers (FIT) in 1953. Het duurde echter tot 24 mei 2017 voordat de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties officieel een resolutie aannam waarin 30 september werd erkend als Internationale Vertaaldag. Deze resolutie erkent de rol van professioneel vertalen in het verbinden van naties en het bevorderen van vrede, begrip en ontwikkeling.
Rol van vertalers in de maatschappij
In een wereld waarin afstand een steeds minder belangrijke rol speelt, mensen gemakkelijker met elkaar in contact komen en de mogelijkheid om met elkaar te communiceren daardoor ook steeds makkelijker wordt, is de rol van vertalers er een die belangrijk is. Naast die rol mag ook de rol van tolken niet onderschat worden. Communicatie kan niet zonder deze personen. Het helpt om de communicatie mogelijk te maken, te leren, te verkennen en waar nodig om elkaar te begrijpen. Dit is van essentieel belang op verschillende terreinen, waaronder diplomatie, wetenschap, literatuur, entertainment. Maar ook op economisch gebied mag dit niet onderschat worden. Een dag als vandaag is daarom van grote waarde voor onze wereld.
Verschillende manieren
Er wordt wereldwijd op verschillende manieren invulling gegeven aan deze dag. Professionele organisaties, academische instellingen en vertaalbureaus organiseren vaak evenementen zoals conferenties, workshops en seminars om de nieuwste trends en uitdagingen in de vertaalwereld te bespreken. Deze evenementen bieden vertalers de kans om te netwerken, kennis uit te wisselen en hun prestaties te vieren.
Thema's en aandachtsgebieden
Elk jaar heeft de Internationale Vertaaldag een specifiek thema dat een bepaald aspect van vertalen belicht. Thema’s uit het verleden waren bijvoorbeeld “Vertaling en diversiteit”, “Vertalen en tolken: Connecting Worlds” en “Vertaling en inheemse talen”. Deze thema’s hebben tot doel mensen bewust te maken van de diversiteit en dynamiek van het vertaalvak en de impact ervan op de maatschappij.
Uitdagingen
Ondanks de cruciale rol die ze spelen, worden vertalers vaak geconfronteerd met tal van uitdagingen. Hierbij kan het gaan om kwesties als arbeidsomstandigheden, erkenning en een eerlijke vergoeding. Bovendien heeft de snelle vooruitgang van de technologie, zoals automatische vertaling, nieuwe uitdagingen en mogelijkheden voor vertalers geïntroduceerd. Hoewel technologie kan helpen bij het vertaalproces, kan het niet volledig het genuanceerde begrip en de culturele gevoeligheid vervangen die menselijke vertalers inbrengen in hun werk.
Toekomst
De toekomst van vertalingen zal waarschijnlijk worden bepaald door de voortdurende technologische vooruitgang en de toenemende vraag naar meertalige communicatie. Innovaties zoals kunstmatige intelligentie en neurale automatische vertaling zullen zich naar verwachting blijven ontwikkelen en nieuwe hulpmiddelen en informatiebronnen voor vertalers bieden. Het menselijke element van vertalingen zal echter onmisbaar blijven, aangezien voor een effectieve vertaling niet alleen taalvaardigheden, maar ook culturele competentie en inlevingsvermogen vereist zijn.
