Artigenda
Internationale Bioscoopdag
When: jaarlijks, 28 december.
Op 28 december staat de wereld stil bij het begrip bioscoopfilms op de Internationale Bioscoopdag (Engels: International Cinema Day). Op deze dag in 1895 vertoonden de gebroeders Lumière voor het eerst hun films voor een betalend publiek in een café in Parijs.
Op deze dag vindt in Noord-Amerika ook The Day of the Short Movie of Day of The Short Film plaats. In andere landen vindt deze dag plaats op 21 december, de dag die door moet gaan als kortste dag van het jaar.
Bron: Open Verse.
Was het een echte bioscoop?
Eigenlijk was het een café waar Auguste Lumière (19 oktober 1862 – 10 april 1954) en Louis Lumière (5 oktober 1864 – 6 juni 1948) hun korte films vertoonden. Die eerste vertoning bestond uit tien korte films van enkele seconden (maximaal 49 seconden). Dat zou je niet zeggen als het om de lengte van de filmspoelen ging. De film van 49 seconden, “Le Jardinier” was maar liefst zeventien meter lang.
Bron: Open Verse.
Het was geen echte bioscoop zoals we die vandaag de dag kennen. De vertoning vond plaats in Salon Indien du Grand Café. Een café dus. Alleen ging het wel om een niet openbare vertoning van films. Bezoekers konden niet “vrij” naar binnen. Dat is het principe van een bioscoop. Bovendien was het de aanzet tot een vervolg. Dit bestond niet alleen uit een tournee langs enkele grote wereldsteden, waaronder Brussel, Londen, New York, Mumbay en Montreal. Het leidde ook tot de opening van een theater dat je best mag omschrijven als een bioscoop door de gebroeders Lumière in de badplaats La Ciotat. Ze hadden daar een zomerhuis en een korte film over aankomende en vertrekkende treinen op het station vormden de bron van inspiratie voor de film die op 21 maart 1899 vertoond werd. Daarna gingen de ontwikkelingen sneller.
L'Ideal Cinéma
Op 26 januari 1902 werd in de Noord-Franse plaats Aniche de L’Ideal Cinéma geopend. Het ging om een gedeelte van het onderkomen van La Chambre Syndicale des Verriers (De glasblazersvereniging). Naast het vertonen van films, was de zaal ook bestemd voor vergaderingen. Het duurde tot aan 23 november 1905 voordat de eerste films daar werden vertoond. Het ging om een film van George Méliès (8 december 1861 – 21 januari 1938) over een reis naar de maan (“Le voyage dans la lune”) uit 1902. Deze film was gebaseerd op het boek van Jules Verne’s boeken “De la Terre à la Lune, trajet direct en 97 heures 20 minutes” (“Van de aarde naar de maan”) en “Autour de la Lune” (“De reis om de maan”) uit 1865 en 1870. Beroemd in die film was de scene waarbij de maan geraakt werd door de raket die via een kanonskogel afgeschoten werd vanaf de aarde.
De bovenstaande versie is voorzien van muziek. Er is ook een aangepaste, ingekleurde, versie met muziek van Air.
Zomerhuis
Over L’Ideal Cinéma wordt wel gezegd dat dit de oudste bioscoop ter wereld is. Strikt genomen was het zomerhuis van de gebroeders Lumière een eerder initiatief. Dit initiatief heeft alleen minder lang bestaan. De bioscoop in Aniche bestaat inmiddels niet meer, het gebouw werd gesloopt in 1993. Twee jaar later verrees de L’Ideal Cinéma Jacques Tati. Dit gebouw werd vernoemd naar het oorspronkelijke gebouw en naar Jacques Tati (9 oktober 1907 – 5 november 1982). Tati was een Franse acteur, komiek en regisseur. Met slechts een vier korte films en zes lange films was zijn invloed op de Franse filmsector desondanks groot. Overigens was de bioscoop al eind jaren zeventig voorgoed gesloten, wegens teruglopende bezoekersaantallen. De bioscoop in de oorspronkelijke vorm heeft dus bestaan tussen 1902 en 1977 en kreeg een vervolg vanaf 1995. Sinds die tijd voldoet de bioscoop aan de moderne vereisten van waar een bioscoop aan moet voldoen. Inmiddels beschikt de bioscoop over een 3D systeem.
Waar gaat het om?
Op deze dag gaat het om de geschiedenis van de bioscopen en is het een goed moment om te beslissen of je een bezoek brengt aan een bioscoop. Dat hoeft alleen niet beperkt te zijn tot deze dag. Het is een mooi moment om meer te weten te komen over de geschiedenis. Er valt nog zoveel meer te vertellen. Niet alleen de gebroeders Lumière en George Méliès vertoonden (korte) films. Er waren meer filmmakers die in wat we nu zouden omschrijven als bioscopen films vertoonden of lieten vertonen. Niet alleen in Frankrijk, later ook daarbuiten.
