Artigenda
Dierendag
Wanneer: jaarlijks, 4 oktober.
Het is voor iedereen duidelijk: op 4 oktober is het Dierendag. Dat is bijna gelijk de datum van 1 januari die gelijk is aan Nieuwjaarsdag. De vraag is alleen: Waarom is het op 4 oktober Dierendag? Waarom niet op 5 oktober of 2 oktober?
Welke naam je ook wilt gebruiken, Dierendag of Werelddierendag, het maakt niet uit. Je weet dat het gaat om 4 oktober. De dag in de agenda die gelijk is aan de dag waarop we extra aandacht besteden aan dieren wereldwijd. Er gaat geen jaar voorbij zonder dat deze dag voorbij gaat.
Oorsprong
De oorsprong van Dierendag gaat terug tot aan het begin van de twintigste eeuw. Het is maar net welk verhaal je wilt geloven. Volgens de een heeft het te maken met een brief die geschreven werd door de Tsjechische Ilse Winter. Zij schreef in 1927 een brief aan Margaret Ford. Ford was op dat moment de voorzitter van de Internationale Dierenbescherming, die het een geweldig idee vond om op 4 oktober extra aandacht te besteden aan het lot van dieren. Winter had de datum niet zonder reden uitgekozen. Ze koppelde die aan de feestdag van Sint Franciscus van Assisi (1181/1182 – 3 oktober 1226). Deze heilige trok zich tijdens zijn leven het lot aan van de allerarmsten, zieken (mensen die aan lepra leden en in die tijd melaatsen werden genoemd). Een internationaal congres van de Dierenbescherming in 1929 in Wenen zou de basis vervolgens gelegd hebben voor Dierendag.
Argentinië
Het is een mooi verhaal. Alleen het is niet het enige verhaal over het ontstaan van Dierendag. Neem nu het verhaal over het ontstaan van Dierendag in Argentinië. Wanneer je dat verhaal wil geloven is Dierendag ouder. Daar ontstond in 1908 het idee om een dag in het leven te roepen om aandacht te besteden aan dieren in het land. Het idee was afkomstig van Ignacio Lucas Albarracin. Hij was directeur van wat we nu kennen als het Ecoparque de Buenes Aires. Destijds was dat een dierentuin, die in 1888 de deuren had geopend voor het publiek. Daarnaast was hij voorzitter van de landelijke vereniging voor bescherming van dieren in Argentinië. Zijn idee was om de dag plaats te laten vinden op 2 april. Na zijn dood in 1926 werd besloten de dag in te stellen op 29 april, zijn sterfdag. Voor meer informatie over dit onderwerp kun je terecht op deze locatie (in het Spaans).
Florence en Berlijn
Daarmee zijn we er nog niet. Het is alleen de vraag wat nu precies de plaats was waar het echt begon? Was dat Florence of Berlijn? Wanneer je ervan uitgaat dat het Hermann Zimmermann was die de eerste echte internationale versie van Dierendag in het leven riep, dan was dit in Berlijn. Dat was op 4 oktober 1925 in het Sport Palast. Dit moest gebeuren tijdens een bijeenkomst met meer dan 5.000 mensen. Hij koppelde dit aan de dag waarop Sint Franciscus van Assisi centraal stond. Er was alleen een probleem, dit evenement ging uiteindelijk niet door. Het evenement werd verplaatst naar 4 oktober 1929. Toch bleef Zimmerman zijn best doen om na 1925 Dierendag onder de aandacht te brengen.
Tijdens het congres van de Dierenbescherming in mei 1931 werd besloten om 4 oktober aan te houden als Dierendag.
Hoe zit het nu echt? Moeten we Winters en Ford aanwijzen of is het Zimmermann? Het lijkt erop dat beide iets aan het doen waren. Op hun eigen manier. Alleen lijkt internationaal gezien de brief van Winters iets meer succes gehad te hebben. Die kwam terecht bij iemand die iets meer voor elkaar kreeg. Zimmermann moest tot aan 1929 wachten voordat er een eerste evenement plaatsvond. Daarna zou het tijdens een congres in 1931 besloten worden. Dat is merkwaardig, want in 1930 vonden er toch echt zaken plaats waarin het woord “Dierendag” terugkwam. Dat was zo interessant, dat bijvoorbeeld de Nederlandse pers hierover schreef.
Nederland
In Nederland vond Dierendag voor het eerst plaats in 1930. Net zoals in andere landen. De kans is niet groot dat de lobbypogingen van Zimmermann ergens toe geleid hebben.
Hoe zat het dan met het verhaal over Ilse Winters? Wellicht bedoelde men hiermee dat er in 1929 een congres zou zijn geweest, waar men besloot dat er een dag in het leven geroepen zou worden. Dat zou dan 1930 zijn, het jaar erop. Dat lijkt aannemelijk, wanneer je dit artikel leest in het Eindhovensch Dagblad (toen nog met SCH) van 7 oktober 1930. Sterker nog, in de Nederlandse pers kwamen rond 4 oktober allerlei berichten voorbij die alles te maken hadden met dieren. Dat niet alleen. zo schreef de Nieuwe Appeldoornsche Courant op 18 september 1930 over het ‘fenomeen’ Dierendag. Daarin lees je helemaal niets terug over Zimmermann.
Kortom, ondanks alle pogingen die Zimmermann ondernomen had, lijkt het er toch echt op dat de ‘constructie’ Winters-Ford de aanjager is geweest voor dit alles. Eigenlijk mag je daarmee een conclusie trekken: wat er op de Engelstalige Wikipedia-pagina staat over Dierendag klopt niet en waar op de Nederlandse pagina staat zou deze pagina niet misstaan…
Niet overtuigd? Dan is hier de zoekopdracht via Delpher.
Eet Geen Dierendag
Wist je trouwens dat het op Dierendag ook (helemaal niet toevallig) ook nog eens Eet Geen Dierendag is?
