Artigenda
Dag van de wasbeer
Wanneer: jaarlijks, 1 oktober.
De officiële (Engelstalige) naam voor deze dag is International Raccoon Appreciation Day en deze dag vindt ieder jaar plaats op 1 oktober.
Niet alleen over de wasbeer
Er valt iets bijzonders te melden over deze dag. De dag lijkt te gaan over alleen wasberen. Dat is eigenlijk niet zo. De dag staat eigenlijk in het teken van alle dieren die we niet altijd begrijpen. Als het gaat om wasberen, begrijpt de mens deze dieren niet altijd. De dieren worden beschouwd als ongedierte en ze zouden overlast verzorgen. Vooral in overgangsgebieden tussen natuurlijke gebieden en verstedelijkte gebieden.
Er zijn meer diersoorten waar dat van gezegd kan worden. Vandaar dat deze dag er is om ook de aandacht te vestigen op die diersoorten. Dieren waarvan we soms misschien te makkelijk zeggen dat ze overlast veroorzaken en dat er maatregelen genomen moeten worden. In de ergste gevallen worden maatregelen genomen om de dieren te verjagen en zelfs te doden.
Huisdieren
De andere kant van het verhaal is dat wasberen er lief uitzien en daarom door sommige mensen verward worden met huisdieren. Wanneer je een zoektocht uitvoert via een willekeurige zoekmachine, dan lees je dat het mogelijk zou zijn om een wasbeer als huisdier te houden. Daarbij wordt vergeten dat een wasbeer van nature leeft in een bosrijke omgeving. Tenzij je dus in het bos woont, met veel water, is het dier aangewezen op jouw leefomgeving. Daarmee beperk je het dier dus. Daarom is het vanaf 2024 niet meer toegestaan om een wasbeer als huisdier te houden, zoals je in dit artikel kunt lezen.
De wasbeer in Nederland
Van nature komt de wasbeer in Nederland niet voor. Dat wil niet zeggen dat ze hier niet rondlopen. Via Duitsland staken de eerste dieren de grens over. Een dier houdt zich immers niet aan grenzen en daarmee komen we aan op een moeilijk onderwerp. Dit is een andere situatie dan bijvoorbeeld de wolf. Wolven kwamen eeuwenlang wel voor op Nederlands grondgebied. Totdat de mens ervoor zorgde dat dit niet meer zo was.
Het oorspronkelijke leefgebied van de wasberen bestond uit delen van Amerika en Noord-Europa. Dat er nu in ons land wasberen te vinden zijn houdt in dat er sprake is van een invasieve diersoort. Sinds 2016 staat de wasbeer op de lijst met invasieve uitheemse diersoorten. Hierop staan niet alleen diersoorten. Ook planten, bomen en insecten zijn hierop te vinden. De Europese Unie heeft bepaald dat het niet toegestaan is om deze soorten te importeren, te transporteren, te verkopen of te kweken.
Bekende voorbeelden zijn bijvoorbeeld de nijlgans, het Amerikaans bezemgras, de reuzeberenklauw, de Amerikaanse rivierkreeften (meerdere ondersoorten) en een aantal soorten van de duizendknoop. Over die laatste soort valt nog wel wat aan te merken. Je zou verwachten dat de Japanse duizendknoop, die voor enorm veel overlast er ook op zou staan. Dat is alleen niet zo. Dat heeft te maken met de introductie in Nederland die al veel eerder plaatsvond. Dat lees je in dit artikel van Artigenda.
Omdat die Japanse duizendknoop dus eerder geïntroduceerd werd is het dus in orde. Voor soorten als de wasbeer geldt eigenlijk: pech gehad, had je maar eerder naar Nederland moeten komen!
Nu is het ook weer niet zo dat wasberen helemaal niet onschuldig zijn. Het zijn nu eenmaal dieren die van eten houden en er veel voor over hebben. De overlast kan groot zijn. Ook met de voortplanting gaat het soms erg goed, wanneer de omstandigheden gunstig zijn. Dat geldt alleen ook voor een insectensoort die ontbreekt op de EU-lijst. Dat zijn de Aziatische lieveheersbeestjes. Ooit leek het namelijk zo’n goed idee binnen de landbouw om deze uit Azië te halen om luizen te bestrijden. Deze Harmonia axyridis staat bekend als een agressievere variant van de Europese lieveheersbeestjes. Is er niet voldoende voedsel, dan worden rupsen en vlindereieren opgegeten. Zijn die er niet meer, dan worden andere lieveheersbeestjes opgegeten.
Alternatieven
Een dag als vandaag is een goed moment om hier eens goed over na te denken. Over al dit soort uitdagingen. Waarom het ene dier wel en het andere dier niet? Bovendien, hoe ver gaan we in het ’tegenhouden’ en zijn er misschien geen alternatieven?
