
Niet iedere rat is ongewenst. Denk aan de rat als huisdier. Natuurlijk, ratten hebben niet altijd die goede reputatie als lieve huisdieren. Niet alleen in het verleden werden ze beschouwd als brengers van onheil en ziekten. Ook waren ze een teken van armoede. Misschien nog steeds.
De rat is een van de meest wijdverspreide en veelzijdige zoogdieren ter wereld. Hoewel deze kleine knaagdieren vaak een negatieve reputatie hebben vanwege hun associatie met ziekte en overlast, spelen ze ook een belangrijke rol in verschillende ecosystemen en wetenschappelijke onderzoeken.
Biologie van de rat
Fysieke kenmerken
Ratten zijn middelgrote knaagdieren met een slank lichaam, lange staart en scherpe tanden die voortdurend groeien. Volwassen bruine ratten kunnen een lichaamslengte van 20-25 cm bereiken, exclusief de staart, die ongeveer even lang is als hun lichaam. Ze hebben een ruwe, bruine tot grijze vacht, terwijl de zwarte rat vaak een slankere bouw en een gladde, zwarte vacht heeft.
Voedingspatroon
Leefomgeving en verspreiding
Stedelijke ratten
Ratten in het wild
Gedrag en sociale structuur
Communicatie
Voortplanting
Relatie met de mens
Ziekteverspreiding
Ratten worden vaak geassocieerd met de verspreiding van ziekten, zoals de pest, leptospirose en hantavirus. Ze kunnen ziekteverwekkers overdragen via hun uitwerpselen, urine en vlooien. Dit maakt ze een volksgezondheidsrisico, vooral in dichtbevolkte stedelijke gebieden.
Wetenschappelijk onderzoek
Ratten als huisdier
Bestrijding
Helaas komt het nog erg vaak voor dat ratten automatisch bestreden worden. Dit vanwege de conclusie dat er sprake is van een automatische “zekerheid” dat ze ziekten verspreiden. Die kans is inderdaad aanwezig en dat zorgt ervoor dat de dieren bestreden worden. Vooral in stedelijk beheer is daarom de bestrijding van dieren een groot onderdeel van stadsbeheer. Het is alleen symptoombestrijding. Hierbij ziet men zaken als afvalbeheer, het beheer van (leegstaande) gebouwen en andere stedenbouwkundige uitdagingen over het hoofd.