Artigenda
CARICOM Day
Wanneer: jaarlijks, 4 juli.
4 juli staat in het teken van de samenwerking tussen de landen die gelegen zijn in het Caribisch gebied en samenwerken onder de naam CARICOM. CARICOM staat voor Caribbean Community. De datum is niet zonder toeval gekozen, want de intergouvernementele organisatie werd op 4 juli 1973 opgericht met het Verdrag van Chaguaramas.
CARIFTA
Het Verdrag van Chaguaramas werd ondertekend door Barbados, Guyana, Jamaica en Trinidad en Tobago en op 1 augustus ingaan, ter vervanging van de Caribische Vrijhandelsassociatie (Caribbean Free Trade Association (CARIFTA)).
Dat de landen gingen samenwerken was niet onlogisch. Dat deed men al via de West-Indische Federatie (1958 – 1962). Dat was een samenwerkingsverband van Britse kolonies. Hierna ging men samenwerken via de CARIFTA. Deze naam bestaat overigens nog steeds wanneer het om sportieve evenementen gaat. Denk dan aan de CARIFTA Games. Dit zijn atletiekwedstrijden.
De samenstelling van de CARIFTA was aan het begin anders dan die van de CARICOM. De oorspronkelijke landen die deelnamen in 1965 waren Antigua en Barbuda, Barbados en Guyana. In 1968 sloten de meeste andere landen zich aan. Dat waren:
- 1 mei 1968: Trinidad en Tobago,
- 1 juli 1968: Dominica, Grenada, Saint Kitts en Nevis, Saint Lucia, Saint Vincent en de Grenadines.
- 1 augustus 1968: Jamainca en Montserrat.
- 1 mei 1971: Belize.
Aparte status voor Suriname
Voor Suriname gold een aparte status vanaf 1 maart 1973, omdat het land op dat moment nog onderdeel uitmaakte van het Koninkrijk der Nederlanden. Vandaar dat het slechts de status kreeg van Liaison/Observer. Omdat Suriname pas na het opheffen van CARIFTA de onafhankelijkheid zou verwerven (1975) is het land altijd in die hoedanigheid lid geweest. Dat geldt niet voor de opvolger, CARICOM.
Waarom een CARIFTA?
Waarom was er een CARIFTA? Dat was eigenlijk het antwoord op iets dat mislukte. Dat was het uiteenvallen van de West-Indische Federatie, de Britse Antillen. Het was een politieke unie van Caribische landen die samen ging werken tussen 3 januari 1958 en 31 mei 1962. De overeenkomst tussen de deelnemers was dat dit allemaal ging om Britse koloniën. Het zou de bedoeling zijn dat het uit zou groeien tot een onafhankelijk land. Dat gebeurde niet en zo werden het allemaal afzonderlijke staten. Vandaar dat we vandaag de dag de volgende landen kennen die dus onderdeel waren van die West-Indische Federatie: Antigua en Barbuda, Barbados, Dominica, Grenada, Jamaica, Montserrat, Saint Christopher, Nevis en Anguilla, Saint Vincent en Grenadines en Trinidad en Tobago.
Goed om te weten: Saint Christopher, Nevis en Anguilla werd verdeeld in twee staten: Anguilla en Saint Kitts en Nevis. Verder voerde Jamaica het bewind over de Kaaimaneilanden en de Turks- en Caicoseilanden. De hoofstad van deze staat zou Chaguaramas moeten worden, wat nu de hoofdstad is van Trinidad en Tobago.
De federatie kreeg geen medewerking van de Bahama’s, Bermuda, de Britse Maagdeneilanden, Guyana (Brits-Guiana destijds) en Belize (Brits-Honduras destijds). De laatste twee waren wel waarnemende deelnemers. Ondanks dat was men best wel ver met de unie gekomen. Men had zelfs een eigen munteenheid, de West-Indische dollar, die uiteindelijk vervangen werd door de Oost-Caribische dollar. Alleen zag Jamaica het uiteindelijk toch allemaal niet zitten. Dit had vooral te maken met de weerstand van de kleine deelnemers tegen de invloed van Jamaica en Trinidad en Tobago. Men vond de invloed van deze twee deelnemers te groot. Jamaica organiseerde in 1961 een referendum en de bevolking koos voor een vertrek. Dit leidde ertoe dat meer deelnemers de federatie verlieten. Toch was de wens er om samen te werken. Vandaar dat de CARIFTA opgericht werd.
Meer dan een samenwerking
De CARICOM was nog meer samenwerking. Dat niet alleen. Het is ook de erkenning van dat wat elkaar bindt. Op de website van de organisatie lees je bijvoorbeeld dat men inziet dat het verleden elkaar bindt. Het gaat om zestien miljoen mensen die in het gebied wonen met een diverse achtergrond die bestaat uit inheemse bevolkingsgroepen, afstammelingen uit Afrika, India, Europa en Azië. Engels is de voornaamste taal, die aangevuld wordt met andere talen zoals Frans en Nederlands.
CARICOM uit de volgende landen:
- Anguilla, geassocieerd sinds 1999.
- Antigua en Barbuda, lid sinds 1974.
- Bahama’s, lid sinds 1983.
- Barbados, lid sinds 1973.
- Belize, lid sinds 1974.
- Bermuda, geassocieerd sinds 2003
- Britse Maagdeneilanden, geassocieerd 1991.
- Dominica, lid sinds 1974.
- Grenada, lid sinds 1974.
- Guyana, lid sinds 1973.
- Haïti, lid sinds 2002.
- Jamaica, lid sinds 1973.
- Kaaimaneilanden, geassocieerd sinds 2002.
- Montserrat, lid sinds 1974.
- Saint Kitts en Nevis, lid sinds 1974.
- Saint Lucia, lid sinds 1974.
- Saint Vincent en de Grenadines, lid sinds 1974.
- Suriname, lid sinds 1995.
- Trinidad en Tobago, lid sinds 1973.
- Turks- en Caicoseilanden, geassocieerd sinds 1991.
Is CARICOM te vergelijken met de EU?
Het doel van CARICOM is het samenwerken tussen landen op economisch gebied, het samenwerken op het gebied van buitenlandse zaken en in de toekomst wil men graag zien dat er binnen het gebied gebruik gemaakt kan worden van een munt. Dat is niet alles: er is zelfs een eigen paspoort voor inwoners van de deelnemende staten. Dat paspoort mag ook internationaal gebruikt worden.
Dat is niet alles. CARICOM heeft zelfs eigen instellingen, verspreid over de verschillende deelnemende staten. Daarover lees je meer via deze pagina.
Tot slot is er nog een eigen hymne: “Celebrating Caricom.” Beter bekend als de “Caricom Song,” geschreven door Michelle Henderson. Henderson is zelf woonachtig in Dominica.
Is CARICOM te vergelijken met de EU? Eigenlijk wel. Zeker wanneer je bedenkt dat het een samenwerkingsverband is waarin Engels misschien wel de voertaal is, maar het eigenlijk geen eentalige organisatie is. Met de komst van Suriname en Haïti veranderde dit. De voornaamste taal binnen het gebied van CARICOM is dankzij de komst van Haïti momenteel Haïtiaans Creools.
4 juli: CARICOM Day
Dus, 4 juli is het CARICOM Day. Dankzij de historische band die Nederland heeft met dit gebied is dit zeker iets dat niet zomaar vergeten mag worden!
